گزارش بازدید علمی از نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی قزوین

اطلاعات کلی

تاریخ بازدید: ۶ آذر ۱۴۰۳
شرکت‌کنندگان: جمعی از دانشجویان مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف
ساعت حرکت و بازگشت:
حرکت از دانشگاه: ۵:۳۰ بامداد
بازگشت به مبدا: حدود ۱۵:۰۰ بعدازظهر

معرفی مجتمع نیروگاهی

مجتمع نیروگاهی بزرگ شهید رجایی در کیلومتر ۲۵ آزادراه قزوین-کرج واقع شده و یکی از مهم‌ترین مراکز تولید برق کشور است. این مجتمع در زمینی به وسعت ۳۴۳ هکتار شامل دو بخش اصلی است:

۱. نیروگاه بخار (Steam Power Plant):
شامل ۴ واحد بخار ۲۵۰ مگاواتی
ظرفیت کل: ۱۰۰۰ مگاوات
سازنده توربین‌ها: شرکت میتسوبیشی (ژاپن)
این بخش بر اساس سیکل رانکین سنتی کار می‌کند.

۲. نیروگاه سیکل ترکیبی (Combined Cycle Power Plant):
شامل ۶ واحد گازی ۱۲۳٫۴ مگاواتی (ساخت GEC آلستوم)
شامل ۳ واحد بخار ۱۰۰٫۶ مگاواتی (ساخت زیمنس)
ظرفیت کل سیکل ترکیبی: ۱۰۴۲ مگاوات (حاصل جمع ۶ واحد گازی و ۳ واحد بخار)
مجموع ظرفیت کل مجتمع: ۲۰۴۲ مگاوات

اهداف بازدید:
۱. آشنایی با ساختار دوگانه یک مجتمع بزرگ تولید برق شامل بخش‌های بخار خالص و سیکل ترکیبی.
۲. مقایسه عملی سیکل رانکین (در نیروگاه بخار) با سیکل ترکیبی برایتون-رانکین و درک مزایای بازدهی سیکل ترکیبی.
۳. مشاهده تجهیزات کلیدی از دو سازنده بزرگ جهانی (میتسوبیشی، زیمنس و GEC آلستوم).
۴. تلفیق دانش تئوری ترمودینامیک و انتقال حرارت با عملیات واقعی در مقیاس صنعتی.

برنامه بازدید (با توجه به وسعت مجتمع):

بخش تئوری (سالن اجتماعات):
معرفی کلی مجتمع، تاریخچه و نقش حیاتی آن در شبکه سراسری برق.
تشریح تفاوت‌های فنی و اقتصادی بین نیروگاه بخار و سیکل ترکیبی.
توضیح فرآیند بازیافت حرارت در بویلرهای بازیافت حرارت (HRSG) و چگونگی افزایش بازدهی از حدود ۳۳٪ به بیش از ۵۰٪.
پرسش و پاسخ با مهندسین مجرب نیروگاه.

بازدید میدانی (پس از استراحت):
بازدید از بخش سیکل ترکیبی: مشاهده توربین‌های گاز GEC آلستوم، بویلرهای بازیافت حرارت (HRSG) و توربین‌های بخار زیمنس.
بازدید از بخش بخار: مشاهده توربین‌های بخار بزرگ میتسوبیشی (۲۵۰ مگاواتی)، دی‌بویلرها و سیستم‌های تغذیه آب.
اتاق کنترل مرکزی (CCR): آشنایی با سیستم یکپارچه نظارت و کنترل دو بخش مختلف نیروگاه.
پست برق فشار قوی:بررسی تجهیزات تبدیل و تزریق بیش از ۲۰۰۰ مگاوات برق به شبکه.

دستاوردها و بازخوردهای علمی:

۱. مقایسه عینی: دانشجویان به طور ملموس شاهد تفاوت در اندازه، پیچیدگی و آرایش تجهیزات در دو نوع مختلف نیروگاه حرارتی بودند.
۲. درک مفهوم بازدهی: دلیل اصلی ساخت نیروگاه‌های جدید به صورت سیکل ترکیبی (بهره‌وری بالاتر و مصرف سوخت کمتر) به وضوح قابل درک شد.
۳. مقیاس صنعتی: مشاهده تجهیزات عظیم مانند توربین‌های ۲۵۰ مگاواتی، درک کاملی از مقیاس‌های مهندسی قدرت ایجاد کرد.
۴. ارتباط با درس‌ها: مفاهیم درس‌هایی مانند توربوماشین، سیستم‌های تبدیل انرژی و نیروگاه به صورت عینی و کاربردی مشاهده شد.
۵. انگیزش برای ادامه مسیر: آشنایی با چنین پروژه‌های عظیم ملی و فناوری‌های به‌کاررفته در آن، انگیزه دانشجویان را برای فعالیت در حوزه مهندسی انرژی افزایش داد.

این بازدید، پنجره‌ای عملی به دنیای واقعی تولید برق بود و به طور مؤثری شکاف بین آموزش آکادمیک و صنعت را پر کرد.